ဆရာတိုက် ခန်းဝယ်ချင်လို့ လေ့လာတာ အတော်အတန်တော့ သိရပြီ ။ အခုဝယ်မယ့် တိုက်ခန်းက အပျောက် တိုက်ခန်းလို့ ပြောနေတယ်။ ကျနော်လည်း ခေါင်းနောက် သွားပြီး ဘာဆက်လုပ် ရမှန်းမသိတော့ဘူး။ ရှင်းပြပေး ပါလားခင်ဗျ။

     ဆရာ တိုက်ခန်း ဝယ်ချင်လို့ လေ့လာတာ
အတော်အတန် တော့ သိရပြီ ။ 
အခုဝယ်မယ့် တိုက်ခန်းက 
အပျောက် တိုက်ခန်းလို့ ပြောနေတယ်။ 
ကျနော်လည်း ခေါင်းနောက် သွားပြီး ဘာဆက်လုပ် ရမှန်း မသိတော့ဘူး ။  
ရှင်းပြ ပေးပါလား ခင်ဗျာ။  

      ဆရာ ဦးမြင့်လွင် ( တရားလွှတ်တော် ရှေ့နေ ) ၊
သင်ပြ ပေးခဲ့တဲ့
အပျောက် တိုက်ခန်း အမျိုးအစားများကို 
တစ်ခုခြင်းစီ ဖော်ပြပေးပြီး 
ရှင်းပေးပါမယ်။ 
အေးဆေး အချိန်ယူ ဖတ်ပြီး လေ့လာ မှတ်သားပါ။ 

( ၁ ) အပျောက် တိုက်ခန်း
အပျောက် တိုက်ခန်း ဆိုသည်မှာ ယင်းတိုက်ခန်းအား တန်ဖိုးတစ်ရပ် ဖြင့်ပေးဝယ်၍ နေထိုင်ခွင့်နှင့် ထပ်ဆင့်လွဲှ ပြောင်း ငှားရမ်းပိုင်ခွင့်ရှိသော အိမ်ငှား (  TANANT )  တစ်ဦးဖြစ် ပါသည် ။ ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ် ၊  မြို့ပြဆိုင်ရာ ငှားရမ်းခ ကြီးကြပ်ရေး အက်ဥပဒေ နှင့် အကျုံးဝင်သဖြင့် ဝယ်ယူသူသည် မြေရှင်အား အိမ်လခ ပေးရန်နှင့် ယင်းဥပဒေကို လိုက်နာရပါမည် ။

( ၂ ) အပျောက် တိုက်ခန်း အမျိုးအစားများ

( က ) ပုဂ္ဂလိက တိုက်ခန်း

          ပုဂ္ဂလိက ပိုင်မြေကွက် ပေါ်တွင် ပုဂ္ဂလိကပိုင်ငွေ ဖြင့်ဖြစ်စေ ၊  ကန်ထရိုက်တာ နှင့် အခန်းပေး အခန်းယူ ဆောက် လုပ်သည့် တိုက်ခန်းများဖြစ်ပြီး မြေရှင်အား အိမ်လခ ပေးနေရသော အခန်းများ ဖြစ်ပါသည် ။ အိုးအိမ်မှ ပုဂ္ဂလိက သို့ အပြီးအပြတ် ရောင်းချသော အခန်းများ လည်းပါဝင် ပါသည် ။ ယင်း တိုက်ခန်း အများကိုမူ အိမ်လခ တောင်းခံ ခြင်း မပါ။

( ခ ) ပြည်သူပိုင်မှ ပြန်ပေးသောတိုက်ခန်း

          ပြည်သူပိုင် သိမ်းယူသော တိုက်ခန်း များအနက် နိုင်ငံတော်မှ အသုံးပြုရန် မလိုအပ်သည့် အခန်းများအား ပြန် လည် စိစစ်၍ မူလပိုင်ရှင်များအား ပြန်လည်လွဲှ ပြောင်းပေး အပ်သည့် အခန်းအမျိုး အစားဖြစ်ပါသည် ။

( ဂ ) စည်ပင်မှ ယာယီထိန်းသိမ်း ထားသည့် တိုက်ခန်း

         တိုက်ခန်း နေထိုင်သူမှ ကြွေးမဆပ် နိုင်သဖြင့် စည်ပင်က ယာယီ ထိန်းသိန်းထားသည့် အခန်းဖြစ်ပြီး စည်ပင်ကြွေး ကို အိမ်ငှား ( တိုက်ခန်း အပျောက်ဝယ်သူ ) မှ ပေးဆပ်ရပြီး တိုက်ပိုင်ရှင်သို့ အိမ်လခပေးရန် မလိုဘဲ စည်ပင်ခွန် များကိုသာ ပေးဆောင် နေရသည့် အခန်း အမျိုးအစား ဖြစ်ပါသည် ။

( ဃ ) ဘာသာရေး ပိုင်အခန်းများ

         ဗလီဝကဖ် အခန်းများ ၊ ဟိန္ဒူဘုရား ကျောင်းပိုင် အခန်းများ ၊  တရုတ်ဘုံ ကျောင်းပိုင် အခန်းများအား အပျောက်စနစ် ဖြင့် ရောင်းချပြီး ရရှိသည့် ငွေများ အိမ်လခများကို ဘာသာရေး ရန်ပုံငွေအဖြစ် အသုံးပြုသည့် အခန်း များဖြစ်ပါ သည် ။ အဆိုပါ အခန်းများ ရောင်းချခြင်း ဝယ်ယူခြင်း ပိုင်ဆိုင်မှု အမည်ပြောင်းခြင်း များကို သက်ဆိုင်ရာ ဂေါပက အဖွဲ့ လူကြီးမ များက စီမံခန့်ခွဲ ကြပါသည်။

(င) ပြည်သူ ပိုင် ( သို့ ) အစိုးရပိုင် အခန်းများ
၁ - အိုးအိမ်ခန်း

      နိုင်ငံတော်ပိုင် မြေပေါ်တွင်  နိုင်ငံတော်ပိုင် ငွေဖြင့် ဆောက်လုပ်ပြီး ဝန်ထမ်းများ အားနေထိုင်ခွင့် အငှားချထားသော အခန်းမျိုး ဖြစ်သည်.(  ဥပမာ- ဦးဝိစာရ အိမ်ရာ ၊  ရန်ကင်း အိမ်ရာ ၊ ဖဆပလ  အိမ်ယာ ) ထို့အပြင် ယခင်တိုင်း ပြည်သူ့ ကောင်စီမှ ထိန်းသိမ်း ထားသော ပြည်သူပိုင် အခန်းများအား အိုးအိမ်သို့  လွဲှအပ်ပေး လိုက်သော အခန်းများပါဝင် ပါသည်။

၂- ဌာနဆိုင်ရာအခန်းများ

       အစိုးရ  ဌာနဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်း အသီးသီးတို့မှာ မိမိတို့ ဝန်ထမ်းများ နေထိုင်ရေး အဆင်ပြေစေရန် အတွက် နိုင်ငံ တော်မှ စိစဉ်ဆောက်လုပ် ပေးသော အဆောက်အဦ တိုက်ခန်း ဖြစ်ပါသည် ။ ပြည်သူပိုင်အဖြစ် ပြုလုပ်ထားသော အခန်းများ ပါဝင်ပါသည် ။

၃- တိုင်း ချခန်း

       ယခင် အတိုင်းလုံခြုံရေး နှင့် အုပ်ချုပ်မှု ကော်မတီ တစ်ဖန် တိုင်းပြည်သူ့ကောင်စီ သည် တိုင်းအဆင့် စီမံခန့်ခွဲမှု ၊  အုပ် ချုပ်မှုအဖွဲ့အစည်းမှ  ပုဂ္ဂိုလ်များအား  ချပေးသော အခန်းဖြစ်ပါသည် ။

၄- နိုင်ငံခြား ပြန်အခန်း

       နိုင်ငံခြားသား ပိုင်အခန်း ဖြစ်ပြီး မိမိတို့၏  နိုင်ငံသို့ အပြီးအပိုင် ပြန်ကြရာတွင် ယင်းအခန်းများ နိုင်ငံတော်သို့ အပ်နံှ ခြင်း ( သို့ ) နိုင်ငံတော်မှ သိမ်းယူ ထားသော အခန်းဖြစ်သည် ။

၅- စည်ပင် ယာယီ ထိန်းအခန်း

     စည်ပင် သာယာ ရေးကော်မတီ၏ စည်းကမ်း ချက်များ ဥပဒေပြဌာန်း ချက်များနှင့် မကိုက်ညီခြင်း ညွှန်ကြားချက် များအား မလိုက်နာ ခြင်းတို့ကြောင့် စည်ပင် သာယာရေးကော်မတီ မှ ယာယီထိန်းသိမ်း ထားသော အခန်း ဖြစ်ပါသည် ။

(စ) အခြား အခန်းများ

      ပြစ်မှုဆိုင်ရာ ဥပဒေ တစ်ရပ်ရပ်အရ (  မူးယစ်ဆေးဝါး ၊  ချဲ ၊ ထီ စသည့် )  အရေးယူခံရပြီး နိုင်ငံဘဏ္ဍာအဖြစ် သိမ်းယူ ခြင်း ခံရသည့် အခန်းများ ဖြစ်သည် ။

Credit - ဥပဒေ ရေးရာ