၂၀၁၂ ခုနှစ် လယ်ယာမြေ ဥပဒေနှင့် နည်းဥပဒေများ ပြဋ္ဌာန်းပြီးနောက် ပိုင်း မှာတော့ မြန်မာနိုင်ငံ အနယ်နယ်အရပ်ရပ်မှာ လယ်ယာမြေများကို အကွက် ရိုက်ပြီး ပြန်လည် ရောင်းချကြလို့ ဝယ်ယူနေထိုင်ကြတာကို ခရီးလမ်းတစ်​လျှောက်မှာ တွေ့မြင်ရပါတယ်။

           ၂၀၁၂ ခုနှစ် လယ်ယာမြေ ဥပဒေနှင့် နည်းဥပဒေများ ပြဋ္ဌာန်းပြီး နောက်ပိုင်းမှာတော့ မြန်မာနိုင်ငံ အနယ်နယ်အရပ်ရပ်မှာ လယ်ယာမြေများကို အကွက် ရိုက်ပြီး ပြန်လည် ရောင်းချကြလို့ ဝယ်ယူနေထိုင်ကြတာကို ခရီးလမ်းတစ်​လျှောက်မှာ တွေ့မြင်ရပါတယ်။
တကယ်တော့ လယ်ယာမြေကနေ လူနေထိုင်ခွင့်ရတဲ့ မြေဖြစ်ဖို့ ဆိုတာ အဆင့်ဆင့် ဆောင်ရွက်ရတာ ဖြစ်လို့ အပြော လွယ်သလောက် အလုပ် ခက်ပါတယ် ။ အငိုလွယ်လို့ အရှိုက် ခက်ပါတယ် ။ ယနေ့အချိန်အခါမှာ တောရော မြို့ ပါမကျန် လယ်ယာမြေတွေကို အကွက် ရိုက်ပြီး ရောင်းစား နေကြတာကို စာဖတ်သူများလည်း တွေ့မြင်ရမှာပါ။

    မသိမဖြစ် ပုံစံ ( ၇ ) နဲ့ မြေစာရင်း ပုံစံ ( ၁၀၅ )
 ဒီတော့ လယ်ယာမြေကနေ လူနေထိုင်ခွင့် ရဖို့အတွက် အဆင့်ဆင့် ကျော်ဖြတ်ရပုံ လေးတွေကို သိထားရင် ကောင်းတာပေါ့ ။ အိမ် ခြံ မြေ အရောင်းအဝယ်နဲ့ မကင်းနိုင်တဲ့ သူတို့အတွက်လည်း လေ့လာထား သင့်ပါတယ် ။ 
လယ်ယာမြေ အကြောင်း ပြောပြီဆိုတာနဲ့ လယ်ယာမြေ လုပ်ပိုင်ခွင့် လက်မှတ် ပုံစံ ( ၇ ) ရယ် ၊ သက်သေခံ မြေပုံလို့ ခေါ်တဲ့ မြေစာရင်းပုံစံ ( ၁၀၅ ) ရယ် လယ်ယာမြေ မဆိုစိုက်ပျိုးမှုအပ အခြားနည်း အသုံးပြုရန် လျှောက်ထားချက် ပုံစံ - ၃၀ ( က ) နဲ့ ပုံစံ ( ၁၅ ) ခွင့်ပြုမိန့် ရရှိနိုင်ပုံ တို့ကို ပြောပြလိုပါတယ်။ 

  ပုံစံ ( ၇ ) နဲ့ တွဲလျက်သာ သက်သေခံ မြေပုံ လည်းပါ ၊ မြေ ( ၅ ) မျိုး ရှိနေတာ
  ပုံစံ ( ၇ ) ဆိုတာ " လယ်ယာမြေ လုပ်ပိုင်ခွင့် လက်မှတ် " ကို ဆိုလိုတာပါ ။ အဲ့ဒီ ပုံစံ ( ၇ ) နဲ့ တွဲလျက် မြေစာရင်း ပုံစံ ( ၁၀၅ ) လို့ ခေါ်  တဲ့ မြေပုံ ၊ မြေရာဇဝင် လည်း ပါရမယ် ။ အဲ့ဒီစာရွက်က " အဖြူရောင် " ပါ ။ အခြားကိစ္စ အတွက် ထုတ်ယူ သုံးစွဲလို့ မရပါဘူး။ 

      ပုံစံ ( ၇ ) ထုတ်ပေးတဲ့ မြေကွက်တွေကတော့.....
( က ) လက်ရှိ အသုံးပြုခွင့် ရရှိထားတဲ့ လယ်ယာမြေ
( ခ )  လွှဲပြောင်းလက်ခံတဲ့ သူတွေ ၊ အမွေဆက်ခံတဲ့ သူတွေ အတွက် ထုတ်ပေးထားတဲ့ လယ်ယာမြေ 
( ဂ ) မြေလွတ် မြေလပ် မြေရိုင်းကနေ ပြောင်းလဲ သတ်မှတ်ပေးလိုက်တဲ့ လယ်ယာမြေ 
( ဃ ) ပြန်လည် သိမ်းယူထားတဲ့ လယ်ယာမြေ နှင့် 
( င ) အသစ် ဖော်ထုတ်လိုက်တဲ့ လယ်ယာမြေ ဆိုပြီး ( ၅ ) မျိုး ရှိပါတယ်။
       အဲ့ဒီ လယ်ယာမြေတွေကို တောင်သူ လယ်သမားတွေနဲ့ လူပုဂ္ဂိုလ် / အဖွဲ့အစည်း တို့ကို လယ်ယာမြေ ဥပဒေ ၊ နည်းဥပဒေတွေနဲ့အညီ ထုတ်ပေးပါတယ်။

      လယ်ယာမြေ ဥပဒေပုဒ်မ ၉ ( ခ ) အရ ခံစားခွင့်
          လယ်ယာမြေ အားလုံးကို ဖြစ်စေ ၊ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကို ဖြစ်စေ ၊ လုပ်ပိုင်ခွင့်အား သတ်မှတ်ထားတဲ့ စည်းကမ်းချက် များနှင့်အညီ ရောင်းချခွင့် ၊ ပေါင်နှံခွင့် ၊ ငှားရမ်းခွင့် ၊ လဲလှယ်ခွင့်နှင့် ပေးကမ်းခွင့် ရှိတယ်လို့ ပြဋ္ဌာန်းထားပါတယ် ။ ထိုသို့ ပြဌာန်းထားခဲ့ပေမဲ့ အထက်အဆင့်ဆင့်က အမိန့်ညွှန်ကြားချက် တစ်စုံတစ်ရာ ထုတ်ပြန်ပေးခြင်း မရှိသေးတဲ့အတွက် အစပိုင်းမှာ ဆောင်ရွက်ခွင့် ၊ အကျိုးခံစားခွင့်  မရှိခဲ့ဘူး ။ 

            ဗဟို လယ်ယာမြေ စီမံခန့်ခွဲမှု အဖွဲ့၏ ( ၁၆ . ၅ . ၂၀၁၉ ) ရက်စွဲပါ ညွှန်ကြားချက် အမှတ် ( ၂ / ၂၀၁၉ ) ၊ ( ၃ /၂၀၁၉ ) နှင့်

 ( ၄ / ၂၀၁၉ )တို့ ဖြင့် လယ်ယာမြေကို ရောင်းချခြင်း ၊ ပေါင်နှံခြင်း ၊ ငှားရမ်းခြင်း ၊ လဲလှယ်ခြင်းနှင့် ပေးကမ်းခြင်း ကိစ္စရပ်များအတွက် လယ်ယာမြေ တန်ဖိုးသတ်မှတ်ခြင်း ၊ တံဆိပ်ခေါင်းခွန် ပေးဆောင်စေခြင်း ၊ တရားဝင် မှတ်ပုံတင် စာချုပ်ချုပ်ဆိုခြင်းနှင့် လယ်ယာမြေလုပ်ပိုင်ခွင့် ရရှိသူအမည် ပြောင်းလဲခြင်း လုပ်ငန်းစဉ်များ အတွက် ဆောင်ရွက်ရန် ညွှန်ကြားချက်များ ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ် ။ ထို့ကြောင့် ယခုအခါ လယ်ယာမြေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး တရားဝင် ပိုင်ဆိုင်မှုစာရွက်စာတမ်း ခိုင်ခိုင်မာမာဖြင့် အရောင်းအဝယ် ပြုလုပ်လို့ရပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

ပုံစံ ( ၁၀၅ ) ဆိုတာ အဖြူရောင် စာရွက်ပေါ်က မြေပုံပါ
      ပုံစံ ( ၁၀၅ ) ဆိုတာ " သက်သေခံ မြေပုံ " ကို ပြောတာပါ ။ ပိုင်ဆိုင်မှုအတွက် အထောက်အထား မဟုတ်ဘူး ။ 
မြေစာရင်း ပုံစံ ( ၁၀၅ ) လို့ လည်း ခေါကြတယ် ။ ( အဖြူရောင် ကွာတိုဆိုဒ် စာရွက်ပေါ်မှာ မြေပုံ ရေးဆွဲ ပြထားတာပါ။ ) ပုံစံ( ၇ )နဲ့ ပူးတွဲထားတာ ဖြစ်တယ် နောက်တစ်ကြိမ် ထုတ်သုံးလို့ မရတဲ့ ( Death Certificate ) ဖြစ်ပါတယ်။
အပြာရောင် ပုံစံ ( ၁၀၅ ) မြေပုံကတော့ အထောက်အထား တစ်ခုအတွက်ပါ

            နောက်ထပ် မြေစာရင်းပုံစံ ( ၁၀၅ ) လို့ ဆိုတဲ့ သက်သေခံ မြေပုံစံမျိုးလည်း ရှိသေးတယ် ။ ( အပြာရောင် စာရွက် ကာရှည်ဆိုဒ် ) ပုံစံ ပေါ့။
" ဝမ်းနော့ဖိုက် " လို့ အင်္ဂလိပ်လိုလည်း ခေါ်ကြတယ် ။ ကိစ္စတစ်ခု ( ဥပမာ.. ဘဏ်ငွေ ချေးရန် ) အတွက် လျှောက်ထားတဲ့အခါမှာ ပူးတွဲတင်ပြရတဲ့ စာရွက် တစ်မျိုး ဖြစ်ပါတယ် ။ အချို့ကလည်း ဒါကိုပဲ ပိုင်ဆိုင်မှု အထောက်အထား ထင်ပြီး သိမ်းဆည်း ခံထားတတ်ကြတယ်။
 ပုံစံ ၃၀ ( က ) ဆိုတာကျ ပြန်တော့ လယ်မြေကို စိုက်ပျိုးမှုမှအပ ၊ အခြားနည်း အသုံးပြုရန် လျှောက်ထားချက်ပါ ။ တိုင်းဒေသကြီး ဒါမှမဟုတ် ပြည်နယ် လယ်ယာမြေ စီမံခန့်ခွဲမှု အဖွဲ့ရဲ့  စီစစ်ထောက်ခံချက် နဲ့ ဗဟိုလယ်ယာမြေ စီမံခန့်ခွဲမှု အဖွဲ့က ခွင့်ပြုမိန့် ထုတ်ပေးနိုင်ရန် အမှုတွဲ ဖွင့်လှစ်ဆောင်ရွက်ရတဲ့ လုပ်ငန်း စာတွဲ ဖြစ်ပါတယ် ။ ခွင့်ပြုမိန့် မဟုတ်ပါ။

ခွင့်ပြုမိန့် ဆိုတာ ပုံစံ ( ၁၅ ) ကို ပြောတာပါ
   ဗဟိုလယ်ယာမြေ စီမံခန့်ခွဲမှု အဖွဲ့မှ လယ်မြေကို အခြားနည်း အသုံးပြုဖို့  ခွင့်ပြုတဲ့ အသုံးပြုခွင့် လက်မှတ်က ပုံစံ ( ၁၅ ) ဖြစ်ပါတယ်။
အနှစ်ချုပ်ပြောရရင် လယ်ယာမြေကို အခြားနည်း အသုံးပြုခွင့် လျှောက်လွှာ မှာ ပုံစံ ( ၁၄ ) နဲ့ မြေစာရင်းပုံစံ ( ၁၀၅ ) အပါအဝင် အခြား အထောက်အကူပြု စာရွက်စာတမ်းတွေ ပြည့်စုံတဲ့ လုပ်ငန်းစာတွဲ ပုံစံ - ၃၀ ( က )နဲ့ လျှောက်ထားရမယ် ။ အဲ့ဒီ လျှောက်ထားချက်အတိုင်း အရေးယူ ဆောင်ရွက်ပေးမှသာ ပုံစံ ( ၁၅ ) ခွင့်ပြုမိန့် ရရှိမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

         ဒါကြောင့် ပုံစံ ( ၁၄ ) လျှောက်ထားပြီးကြောင်း လျှောက်လွှာ ပြသပြီး ပုံစံ - ၃၀ ( က ) လုပ်ငန်းစာတွဲ ( အမှုတွဲ ) ဓါတ်ပုံ မိတ္တူ ပြသ ပေးလိုက်တာနဲ့ လယ်ယာမြေ ကို အခြားနည်း အသုံးပြုရန် ခွင့်ပြုမိန့် ရပြီလို့ မထင်လိုက်ကြပါနဲ့ ပုံစံ ( ၁၅ ) ပြမှသာ ခွင့်ပြုမိန့်ရတာ ဖြစ်ပါတယ် ဆိုတာ သတိပေးလိုက် ပါရစေ ။

       ပုံစံ ( ၁၅ ) ခွင့်ပြုမိန့် ဆိုတာ လယ်မြေကို အခြားနည်း အသုံးပြုရန် ခွင့်ပြုမိန့် ကို ပြောတာ။ လယ်မြေ မဟုတ်တဲ့ အခြား လယ်ယာမြေ ဆိုတာလည်း ရှိသေးတယ် ။ ဥပမာ...ယာမြေ / ဥယျာဉ်ခြံမြေ စနိမြေ ၊ ကိုင်း ၊ ကျွန်းမြေတို့ကို အခြားနည်း အသုံးပြုခွင့် ရအောင် လျှောက်ထား ဆောင်ရွက်လို့ ရပါတယ်။

       အဲ့ဒီလို လယ်မြေ မဟုတ်တဲ့ အခြား လယ်ယာမြေတွေကို အခြားနည်းဖြင့် အသုံးပြုရန် ထုတ်ပေးတဲ့ လက်မှတ်ကိုတော့ ပုံစံ - ၁၅

 ( ခ ) လို့ ခေါ်ပါတယ် ။ တိုင်းဒေသကြီး ဒါမှမဟုတ် ပြည်နယ် အစိုးရ အဖွဲ့က ထုတ်ပေးပါတယ် ။
အခုလို အိမ် ခြံ မြေ အရောင်းအဝယ် လုပ်ကိုင်နေကြတဲ့ ဝယ်ရောင်း အကျိုးဆောင် ပွဲစားများ အနေနဲ့ လယ်ယာမြေတွေကို လူနေထိုင်ခွင့် ရဖို့ လျှောက်ထားရယူတဲ့နည်း ပုံစံ ၁၅ ( က )  " လယ်ယာမြေများအား အခြားနည်း အသုံးပြု  ခွင့်ပြုမိန့်" နဲ့ တိုင်းဒေသကြီး ပြည်နယ် အစိုးရ အဖွဲ့မှ ထုတ်ပေးတဲ့ ပုံစံ - ၁၅ ( ခ ) တို့ အကြောင်း နားလည်သွားပြီဆိုတော့ လယ်ယာမြေတွေ ဝယ်ရင်း ခွဲခြမ်း စိတ်ဖြာဆုံးဖြတ်ချက် ချနိုင်ပါပြီ ။ 

မှီငြမ်း ။  ။ ၂၀၁၇ မြေယာ နှင့် သက်ဆိုင်သော ဥပဒေ ဆောင်းပါးများ စုစည်းမှုစာအုပ်
#Crd to owner
 Credit ( ဥပဒေ ရေးရာ )