မြန်မာ့ ဆန္ဒထုတ်ဖော်သူများ လက်စွဲ - ထိန်းသိမ်း ဖမ်းဆီးခံရ ချိန်တွင် သင်၏ ရပိုင်ခွင့်များ (Your protest rights when detained and arrested)

ရဲတပ်ဖွဲ့၏ မတရား ဖမ်းဆီး ချုပ်နှောင်ခြင်း မခံရပိုင်ခွင့်

      သင်သည် မတရား ဖမ်းဆီး ချုပ်နှောင်ခြင်း မခံရစေရ ။ ( ဖွဲ့စည်းပုံ 

အခြေခံ ဥပဒေ ၊ ပုဒ်မ ၂၁ ( ခ ) နှင့် ၃၇၆ ။ ပြစ်မှုဆိုင်ရာ ဥပဒေ ၊ ပုဒ်မ 

၃၃ ၊  ပုဒ်မ ၃၃၉ - ၃၄၂ နှင့် ၃၄၈ ။ ပြစ်မှုဆိုင်ရာကျင့်ထုံး ဥပဒေ ၊ ပုဒ်မ 

၆၁ ၊ ၁၀၀ ၊ ၁၆၇ နှင့် ၄၉၁ ။) မတရား ဖမ်းဆီး ချုပ်နှောင်မှု အတွက် သင်သည် 

ရဲတပ်ဖွဲ့ထံမှ နစ်နာကြေး တောင်းပိုင်ခွင့် ရှိသလို ဖမ်းဆီး ချုပ်နှောင်

မှုသည် တရားဥပဒေ နှင့်အညီ ဖြစ်မဖြစ်ကို စစ်ဆေးရန် ပြည်ထောင်စု

တရားလွှတ်တော် ချုပ်ထံ လျှောက်ထား ပိုင်ခွင့် ရှိသည် ။ ( ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ 

ဥပဒေ ၊ ပုဒ်မ ၃၇၈ ။ ပြစ်မှုဆိုင်ရာ ဥပဒေ ၊ ပုဒ်မ ၃၃၀ ။ ပြစ်မှုဆိုင်ရာ 

ကျင့်ထုံး ဥပဒေ ၊ ပုဒ်မ ၈၀ နှင့် ၄၉၁ ) သင်သည် ၂၄ နာရီထက် ပို၍ ချုပ်နှောင်ခံ

ရပါက တရားရုံးသို့ ဦးတိုက် လျှောက်၍ တိုင်ကြား ပိုင်ခွင့်ရှိသည် ။ (ဖွဲ့စည်းပုံ 

အခြေခံဥပဒေ ၊ ပုဒ်မ ၃၇၆ ။ ပြစ်မှုဆိုင်ရာ ကျင့်ထုံးဥပဒေ ၊ ပုဒ်မ ၈၁၊ ပုဒ်မ 

၁၆၇ ။) သင်သည် (အမြင့်ဆုံး ထောင်ဒဏ် ၇ နှစ်ထိ ချမှတ်နိုင်သည့် ပြစ်မှုများ

အတွက်) စစ်ဆေး မေးမြန်းခံ နေရစဥ် ကာလအတွင်း သက်သေ အထောက်

အထား မခိုင်လုံကြောင်း တွေ့ရှိပါက သင်သည် လွတ်မြောက်ခွင့် ရှိသည် ။ 

( ပြစ်မှုဆိုင်ရာ ကျင့်ထုံး ဥပဒေ ၊ ပုဒ်မ ၁၆၉ ။)

မတရား ဖမ်းဆီးခြင်းနှင့် ရှာဖွေစစ်ဆေးခြင်း မခံရပိုင်ခွင့်

       သင်သည် ဖမ်းဆီးခံရချိန်၌ အင်အား အလွန်အကျွံ သုံးခြင်းကို ဖြစ်စေ ၊ 

လိုအပ်သည် ထက်ပို၍ ဖိနှိပ် ချုပ်ချယ်ခြင်း ကိုဖြစ်စေ မခံရစေရ ။ ( ပြစ်မှု 

ဆိုင်ရာ ကျင့်ထုံး ဥပဒေ ၊ ပုဒ်မ ၅၀)

သင်သည် ရဲတပ်ဖွဲ့၏ လေးလေး စားစား ဆက်ဆံမှုကို ရပိုင်ခွင့်ရှိသည် ။ ( ရဲလက်စွဲ ၊ အပိုဒ် ၁၀၅၆ ) သင်သည် ရဲတပ်ဖွဲ့၏ ကာကွယ် စောင့်ရှောက်မှုကို ရပိုင်ခွင့် ရှိသည် ။ (ရဲလက်စွဲ ၊ အပိုဒ် ၁၀၈၆ )

ရဲတပ်ဖွဲ့သည် ရှာဖွေ စစ်ဆေးမှု ပြလုပ်ရန် တရားရုံးက ထုတ်ဆင့်သည့် ရှာဖွေဝရမ်း လိုအပ်သည် ။ ရဲသည် လူတစ်ယောက်ထံမှ သိမ်းဆည်းရမိသော ပစ္စည်းစာရင်းကို ရေးသားပြုစု၍ ထိုစာရင်း၏ မိတ္တူကို ပေးရမည်။ သို့သော် တစ်ခါတစ်ရံတွင် ရဲများက သင့်ထံမှ ရှာဖွေစစ်ဆေးခွင့်ရရှိရန် ထိုစာရင်းကို ပြ၍ အသုံးပြုတတ်ကြသည်။ (ပြစ်မှုဆိုင်ရာ ကျင့်ထုံး ဥပဒေ၊ ပုဒ်မ ၉၆ - ၁၀၃။ ရဲလက်စွဲ၊ အပိုဒ် ၁၀၆၄။ တရားရုံးများလက်စွဲ၊ အပိုဒ် ၄၀၁။ နိုင်ငံသားများ၏ ပုဂ္ဂိုလ်ဆိုင်ရာ လွတ်လပ်မှုနှင့် ပုဂ္ဂိုလ်ဆိုင်ရာလုံခြုံမှုကို ကာကွယ်ပေးရေး ဥပဒေ၊ အပိုဒ် ၈။)

သင်သည် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ထိပါးနှောင့်ယှက်မှု မခံရစေရ။ (ပြစ်မှုဆိုင်ရာဥပဒေ၊ ပုဒ်မ ၃၅၄ နှင့် ၅၀၉။ ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံတော်နှင့် သင်းသိန်း (အပေါင်း ၃ ဦး)၊ ၂၀၀၂၊ မြန်မာနိုင်ငံတရားစီရင်ထုံးများ ၃၆)

ညှဥ်းပန်းနှိပ်စက် မခံရပိုင်ခွင့်

သင်သည် ညှဥ်းပန်းနှိပ်စက်ခြင်း (သို့မဟုတ်) ကြမ်းတမ်းရက်စက်စွာ ဆက်ဆံခြင်း မခံရစေရ။ (ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ၊ ပုဒ်မ ၄၄ နှင့် ၃၅၃။ ပြစ်မှုဆိုင်ရာဥပဒေ၊ ပုဒ်မ ၃၃၀ - ၃၃၁၊ ပြည်သူ့ရဲတပ်ဖွဲ့ စည်းကမ်းထိန်းသိမ်းရေးဥပဒေ၊ ပုဒ်မ ၁၇(ဆ)။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေးကြေညာစာတမ်း အပိုဒ် ၅။)

သင်သည် စစ်ဆေးမေးမြန်း ခံရနေစဥ် ထိခိုက်နာကျင်အောင် ပြုလုပ်ခြင်း မခံရစေရ။ (ပြစ်မှုဆိုင်ရာ ဥပဒေ၊ ပုဒ်မ ၃၃၀ - ၃၃၁) သင်သည် အနိုင့်အထက် ခြိမ်းခြောက်၍ဖြစ်စေ၊ ကတိ တစ်စုံတစ်ရာ ထား၍ဖြစ်စေ ဖိအားပေးစည်းရုံးခြင်း မခံရစေရ။ (ပြစ်မှုဆိုင်ရာကျင့်ထုံးဥပဒေ၊ ပုဒ်မ ၃၄၃)

ရဲတပ်ဖွဲ့က ဖြောင့်ချက်ရရန်အတွက် စစ်ဆေးမေးမြန်းနေစဥ် ညှဥ်းပန်းနှိပ်စက်ပါက (သို့မဟုတ်) လက်မခံနိုင်သော လုပ်ရပ်တစ်ခုခု ပြုလုပ်ပါက သင်သည် အမှုစစ်အရာရှိထံ တိုင်တန်းခွင့်ရှိသည်။ ထိုအရာရှိက မဖြစ်မနေ စုံစမ်းစစ်ဆေး ပေးရမည်။ (ရဲလက်စွဲ၊ အပိုဒ် ၁၆၉၃) သင်သည် ရဲ၏ ညှဥ်းပန်းနှိပ်စက်မှုကို ရဲတပ်ဖွဲ့ထံမတိုင်ဘဲ တရားရုံးသို့ တိုင်တန်းရမည်။ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိမှုများကိုလည်း ကြားနာစစ်ဆေးမှု ပြုလုပ်နေစဥ်အတောအတွင်း မှတ်တမ်းတင်ထားပေးရန် တရားသူကြီးများကို တောင်းဆိုသင့်သည်။ (ပြစ်မှုဆိုင်ရာကျင့်ထုံးဥပဒေ၊ အပိုဒ် ၂၀၀)

ဖြောင့်ချက်မပေးဘဲ နေပိုင်ခွင့်

သင့်ထံတွင် မဖြစ်မနေ ဖြောင့်ချက်ပေးရန် တာဝန်မရှိကြောင်း သင့်ကို ကြိုတင်အသိပေးထားရမည်။ (ပြစ်မှုဆိုင်ရာ ကျင့်ထုံးဥပဒေ၊ ပုဒ်မ ၁၆၄။)

သင်သည် ဖြောင့်ချက်ပေးရန် အတင်းအကျပ် ဖိအားပေးမခံရစေရ။ (သက်သေခံဥပဒေ၊ ပုဒ်မ ၂၄။ ပြည်သူ့ရဲများ စည်းကမ်းထိန်းသိမ်းရေး ဥပဒေ၊ ပုဒ်မ ၁၃။ နိုင်ငံတကာ ပြည်သူ့ရေးရာနှင့် နိုင်ငံရေး အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ သဘောတူ စာချုပ် (ICCPR) အပိုဒ် ၁၄(၃))။

သင့်ဆန္ဒအလျောက် (အလိုအလျောက်) ထုတ်ဖော်ပြောကြားသော ဖြောင့်ချက်ကိုသာ သက်သေခံချက်အဖြစ် အသုံးပြုနိုင်သည် (ပြစ်မှုဆိုင်ရာကျင့်ထုံးဥပဒေ၊ ပုဒ်မ ၁၆၄)။ သင့်အနေဖြင့် အကျပ်ကိုင်သောကြောင့် ဖြောင့်ချက် ပေးရခြင်း၊ မမှန်မကန် ဖြောင့်ချက်ပေးခြင်းနှင့် မစဥ်းစားမဆင်ခြင်ဘဲ ဖြောင့်ချက်ပေးခြင်းတို့ကို ရှောင်ကြဥ်သင့်သည်။

သင်သည် ပြစ်မှုတစ်ခုကို ကျူးလွန်သည်ဟု မထွက်ဆိုဘဲ နေပိုင်ခွင့်ရှိသည်။ (ပြစ်မှုဆိုင်ရာ ကျင့်ထုံးဥပဒေ၊ ပုဒ်မ ၃၄၂ (၁)(က)။ နိုင်ငံတကာ ပြည်သူ့ရေးရာနှင့် နိုင်ငံရေး အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ သဘောတူစာချုပ် (ICCPR) ၁၄(၃)(ဆ)။

သင်သည် တရားသူကြီးတစ်ဦး၏ မေးခွန်းများကို မဖြေဆိုဘဲ နေပိုင်ခွင့်ရှိသည်။ (ပြစ်မှုဆိုင်ရာကျင့်ထုံးဥပဒေ

(Dvb law lab မှကူးယူဖော်ပြပါတယ်)