လင်မယားကွာလိုမှုနှင့် ပစ္စည်းခွဲဝေပေးစေလိုမှု (မြန်မာဗုဒ္ဓဘာသာ)

လင်မယားကွာလိုမှုနှင့် ပစ္စည်းခွဲဝေပေးစေလိုမှု (မြန်မာဗုဒ္ဓဘာသာ)

တရားလိုရထိုက်ခွင့်ရှိသော ပစ္စည်းတန်ဖိုး တစ်ဝက်အပေါ်တွင် ရုံးခွန် ဥပဒေဇယား ၁ အမှတ်စဉ် ၁ပါ နှုန်းထားအတိုင်း ထမ်းဆောင်ရမည်။

" သက်ဆိုင်သည့် ဥပဒေ"

မြန်မာ့ဓလေ့ထုံးတမ်းဥပဒေ

" အင်္ဂါရပ်များ"

၁။ လင်မယားကွာရှင်းခြင်းသည် နှစ်ဦးသဘောတူ သို့မဟုတ် အိမ်ထောင်ရေးပြစ်မှုကြောင့် ဖြစ်ခြင်း၊

၂။ ၎င်းတို့သည် အိမ်ထောင်ကြီး သို့မဟုတ် ငယ်လင်ငယ်မယား ဖြစ်ခြင်း၊

၃။ နိဿယနှင့် နိဿိတ (ထောက်ပံ့သူနှင့်မှီခိုသူ) အခြေအနေရှိခြင်း။

" ပစ္စည်းခွဲဝေရန်အကြောင်း"

မြန်မာ့ဓလေ့ထုံးတမ်းဥပဒေအရဆိုလျှင် လင်မယားကွာရှင်းပြီး နောက်တွင်မှ ပစ္စည်းခွဲဝေရန်အကြောင်း ပေါ်ပေါက်မည်ဖြစ်ပေသည်။ လင်ယောကျာ်းပိုင်ဆိုင်သည့် ပစ္စည်းအပေါ် မယားဖြစ်သူက အတူပိုင်ဆိုင်ခွင့်ရှိ သည်ဖြစ်၍ လင်မယားကွာရှင်းခြင်းမပြုရသေးမီ ပစ္စည်းခွဲဝေခြင်း ပြုခဲ့သည့်တိုင်အောင်ပင် ပစ္စည်းခွဲဝေမှုသည် အပြည့်အဝအကျိုးသက်ရောက်မှု ရှိနိုင်မည်မဟုတ်ချေ။ ဒေါ်စန်းရီ နှင့် ဒေါ်ကျော့ကျော့ခိုင် (၈၄/၇၆)။ ထို့ကြောင့် မူလရုံးကဖြစ်စေ၊ တိုင်းတရားရုံးက ဖြစ်စေ လင် မယားကွာရှင်းသည့် ဒီကရီချမှတ်ခြင်းမှာ မှားယွင်းသည်။ ဦးစိုးမြင့် ပါ-၂ နှင့် မခင်စိုးဝင်း (၈၄/၉၆)။ ယခုကဲ့သို့ စွဲဆိုမှုတွင် အဆိုလွှာ၌ ဖော်ပြထားသည့် ပစ္စည်းတန်ဖိုး တစ်ဝက်ပေါ်တွင် ရုံးခွန်ထမ်းဆောင်ရသည်။ မောင်သိန်းညွန့် နှင့် မဝိုင်းစိန်(၇၅/၅၈)။ ရုံးခွန်တော်နှင့် ပတ်သက်၍ မူလမှုတွင် ကန့်ကွက်ခဲ့ခြင်းမရှိပါက ဇာရီမှုတွင် ရုံးခွန်တော်ကိစ္စကို အရေးဆိုပိုင်ခွင့် မရှိတော့ချေ။ ဦးကိုကြီး နှင့် ဒေါ်မေ (၇၆/၄)။

" လင်ဖြစ်သူက နှစ်ပါးစုံပစ္စည်းကို သိမ်းယူခြင်း"

မြန်မာဓလေ့ထုံးတမ်းဥပဒေအရ မယားဖြစ်သူသည် သူတစ်ပါးနှင့် ဖောက်ပြန်သည်ဟု ဆိုရုံမျှဖြင့် လင်ယောကျာ်းဖြစ်သူက နှစ်ဦးပိုင်ပစ္စည်းများကို သိမ်းယူထားပိုင်ခွင့်မရှိပေ။ လင်သည် တရားရုံး၌ ကွာလိုမှု စွဲဆိုပြီး မယား၌အပြစ်ရှိကြောင်း ဝန်ခံချက်ကို ရယူပြီးနောက် နှစ်ဦးသဘောတူညီမှုဖြင့် လင်က နှစ်ပါးစုံပစ္စည်းကို သိမ်းယူပြီး လင်ခန်းမယားခန်း ပြတ်စဲနိုင်ခွင့် ရှိပေသည်။ ဒေါ်သိန်းမြ နှင့် ဒေါ်ကျင် (၈၄/၃၀၂)။

" နှစ်ဦးသဘောတူ ကွာရှင်းမှုကို အခြေပြုခြင်း"

နှစ်ဦးသဘောတူ ကွာရှင်းပြတ်စဲကြောင်း ထင်ရှားလျှင် မယားဖြစ်သူသည် အိမ်ထောင်ရေးပြစ်မှုကို ကျူးလွန်စေကာမူ ပစ္စည်းခွဲဝေရာ၌ နှစ်ဦးသဘောတူ ကွာရှင်းခြင်းကို အခြေပြုသည့် ပစ္စည်းခွဲဝေရေး အရသာ ခွဲဝေရမည်။ ဦးစံ နှင့် မလှချစ် (၆၆/၅၁၃)။ လင်သည် ပထမမယား ခွင့်ပြု ချက်မရဘဲ ဒုတိယမယားယူသည့် အပြစ်ကြောင့် ပထမ မယားအား ကွာ ရှင်းခွင့်ပေးရာတွင် နှစ်ဦးသဘောတူ ကွာရှင်းသည့်နည်းတူ ပစ္စည်းခွဲ ဝေရသည်။ ဖိုးဟန် နှင့် မတလုပ် (၇၊အောက်မြန်မာပြည်၊ စာ-၇၉)။ စွန့်ပစ်သည့်အပြစ်ကြောင့် ပထမမယားအား ကွာရှင်းပြီး ပစ္စည်းခွဲဝေလျှင် နှစ်ဦးသဘောတူ ကွာရှင်းရာ၌ ပစ္စည်းခွဲဝေသည့် နည်းနှင့်သက်ဆိုင်သည်။ မဒွန်းငယ် နှင့် မောင်စံထွန်း (၁၉၃၈၊ ရန်ကုန်၊ စာ-၂၂၉)။ ပစ္စည်းရရှိသည့် မုဆိုးဖိုနှင့် ပစ္စည်းမရှိသည့် အပျိုအကြောင်းပါပြီး လင်၏ရက်စက်မှုကြောင့် ကွာရှင်းလျှင် ငယ်လင်ငယ်မယား၊ နှစ်ဦးသဘောတူ ကွာရှင်းသည့်နည်းတူ ပစ္စည်းခွဲ ဝေသည်။ မအေးညွှန့် နှင့် မောင်တုန်ဖြူ(၂၊အထက်မြန်မာပြည်၊ ၁၈၉၇-၀၁၊ စာ-၃၉)။ လင်မယားနှစ်ဦး ကြိုးပမ်း ရရှိသည့် လက်ထက်ပွားကို မယားက တစ်ဝက်ရထိုက်သည်။ မမြင့် နှင့် မောင်ထွေး (၂၊ အထက်မြန်မာပြည်၊ ၁၉၀၂-၀၆၊ စာ-၁၉)။

" လင်၏ရက်စက်မှု"

လင်ဖြစ်သူသည် ကြီးလေးသော ရက်စက်မှုကို ကျူးလွန်လျှင် မယားဖြစ်သူ၌ ကွာရှင်းခွင့် ရနိုင်သည်သာ မက ပါရင်းပစ္စည်းပါဝင်သည့် လင်မယားနှစ်ဦးပိုင် ပစ္စည်းများမှ လင်ရသင့်သည့် ဝေစုအားလုံး ဆုံးရှုံးသည်။ ဒေါ်ပု နှင့် မောင်ထွန်းခ (၁၉၄၆၊ ရန်ကုန်၊ စာ-၁၂၅)။

" မုဆိုးဖို နှင့် အပျိုလင်မယား"

မုဆိုးဖို နှင့်အပျို နှစ်အတန်ကြာ ပေါင်းသင်းပြီး အပြစ်မရှိဘဲ ကွာရှင်းက ငယ်လင်ငယ်မယား ပစ္စည်းခွဲဝေ သည့်နည်းတူ လင်၏ပါရင်းပစ္စည်း ၁/၃ ကို မယားက ရရှိသည်။ မငွေနှစ် နှင့် မောင်ဖိုမှူး (၁၁၊ အောက်မြန်မာပြည်၊ စာ-၅၂)၊

" အိမ်ထောင်ကြီး လင်မယား"

အိမ်ထောင်ကြီးနှင့် လင်မယား ၂ဦး သဘောတူ ကွာရှင်းပါက လက်ထက်ပွားပစ္စည်းကို နိဿယနှင့် နိဿိတသဘောအရ ခွဲဝေခွင့်ရှိသည်။ ပါရင်းပစ္စည်းမှာ ထိုသဘောနှင့် မသက်ဆိုင်။ မဆိုင် နှင့် မောင်ရန်ကင်း (၂၊ အထက်မြန်မာပြည်၊ ၁၉၁၄-၁၆၊ စာ-၂၇)။ သ့ိုသော် မယားဖောက်ပြန်၍ ကွာရှင်းခြင်းဖြစ်ပါက ၂ပါးစုံရှိ လင်၏ အခွင့်အရေးများ ဆုံးရှုံးခြင်း ခံရသည်။ အက်၊အေ၊အက် ချစ်တီးယား ကုန်တိုက် နှင့် ဦးမောင်ကြီး (၁၄၊ရန်ကုန်၊ စာ-၃၂၉)။

" ငယ်လင်ငယ်မယား"

ငယ်လင်ငယ်မယား ၂ဦးသဘောတူ ကွာရှင်းပါက ပါရင်းပစ္စည်း ယူဆောင်လာသူက နိဿယက နှစ်စု နိဿိတက တစ်စုရရှိသည်။ မောင်စံဘွင့် နှင့် မသန်းစိန်(၄၈/၁၊စုံညီ)။ ငယ်လင်ငယ်မယားဖြစ်စေ၊ အိမ် ထောင်ကြီး ဖြစ်စေ၊ ၂ဦးသဘောတူ ကွာရှင်းပါက နှစ်ပါးစုံညီ သ့ိုမဟုတ် သာမန်လက်ထက်ပွား ပစ္စည်းတွင် အညီအမျှ ခွဲဝေရ ရှိသည်။ မဆိုင် နှင့် မောင်ရန်ကင်း (၂၊ အထက်မြန်မာပြည်၊ ၁၉၁၄-၁၆၊ စာ-၁၂၇)။

" အိမ်ထောင်ကြီး နှင့် အိမ်ထောင်မပြုဘူးသူ"

အိမ်ထောင်ကြီး နှင့် အိမ်ထောင်မပြုဘူးသူ ပေါင်းသင်းပြီး နှစ်ဦးသဘောတူ ကွာရှင်းရာတွင် အိမ်ထောင် ကြီး၏ အထက်ပါပစ္စည်းကို နိဿယ နှင့် နိဿိတသဘောအရခွဲဝေရသည်။ သို့သော် ထိမ်းမြားပြီး ရရှိသည့် ပစ္စည်းမရှိမှသာလျှင် ဤအတိုင်း ခွဲဝေရသည်။ မောင်စံဘွင့် နှင့် မသန်းစိန် (၄၈/၁၊ စုံညီ)။

" မယားနောက်အိမ်ထောင်ပြုခြင်း"

လင်ထောင်ကျနေစဉ် မယားသည် နောက်အိမ်ထောင်ပြုသဖြင့် မယားသည်လင်မယား ၂ဦးပိုင် ပစ္စည်းများ မှ အခွင့်အရေး ဆုံးရှုံးသည်။ အောင်ဖြူ နှင့် သက်နှင်း (၈၊ အောက်မြန်မာပြည်၊ စာ-၅၀)။ လင်ငယ်နောက် လိုက်ပြေး ပြီး လင်ကြီးအား ပစ်ထားသည့်မယားသည် လင်မယားနှစ်ဦး ကြိုးပမ်းရရှိသည့် ပစ္စည်းများတွင် မည်သည့် အခွင့် အရေးမျှ ရခွင့်မရှိ။ မောင်တုတ်န နှင့် မခင်(၂၊ အထက်မြန်မာပြည်၊ ၁၈၉၂-၉၆၊ စာ-၁၁၆)။ သို့သော် ၎င်းတို့သည် အိမ်ထောင်ကြီးများဖြစ်ပါက မယားသည် ၎င်း၏ အထက်ပါ ပစ္စည်းကိုရခွင့်ရှိသည်။ ဦးထန်မှတ် နှင့် ဦးဘသိန်း (၆၂/၃၄)။

" ဂရန်ပေါက်ခြင်းနှင့် လက်ထက်ပွားပစ္စည်း"

လင်မယားကွာရှင်းလိုက်ပြီးနောက် တစ်ဦးဦးအမည်ဖြင့် ဂရန်အမည်ပေါက်လာသည် ဆိုရုံမျှဖြင့် မူလလက်ထက်ပွား ပစ္စည်း၏ အနေ အထားမှ ဂရန်အမည်ပေါက်တစ်ဦးတည်းပိုင် ပစ္စည်းဖြစ်မလာနိုင်၊ မခွဲဝေ ရသေးသော လက်ထက်ပွားနှစ်ဦးပိုင် ဂရန်မြေအဖြစ်သာ တည်နေသည်။ ဦးသိန်းနိုင် နှင့် ဒေါ်အေးအေး (၉၂/၁၅၉)။

" ပဏာမဒီကရီနှင့် အပြီးသတ်ဒီကရီ"

ယခုကဲ့သို့ စွဲဆိုသည့်အမှုတွင် အမှုစစ်ဆေးပြီးနောက် ပထမဦးစွာ ပဏာမဒီကရီချမှတ်ပေးပြီးမှ ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ပြီး အပြီးသတ်ဒီကရီ ချပေးမည်ဟု ဥပဒေကမဆိုပေ။ မူလရုံးက အမှုစစ်ဆေးသည့်အခါက ပင် မည်သည့်ပစ္စည်းများကို မည်သူရထိုက်သည် မည်သည့်ပစ္စည်းများမှ မည်သူ့လက်ဝယ်ရှိသည်၊ မည်သည့်ပစ္စည်း များကို မည်ကဲ့သို့ ခွဲဝေရမည် အစရှိသည်တို့ကို တစ်ပေါင်းတည်း စစ်ဆေး၍ အဆုံးအဖြတ်ပေးပြီး ဖြစ်သည်။ သို့ဖြစ်၍ မူလတရားရုံးက ချမှတ်သည့်အမိန့်မှာ အပြီးသတ်ဒီကရီပင်ဖြစ်သည်။ ဦးကိုကြီး နှင့် ဒေါ်မေ (၇၆/၄)။

( အညွှန်း - ဦးတင်ဝင်း၊ တရားရုံးချုပ်၊ တရားမမှု(၂၈)မျိုးစီရင်ချက် ရေးသားပုံများနှင့်အကျိုးသက်ရောက်စေ သည့် အမိန့်များ ၊ စာ - ၄၅)

အခြား စိတ်ဝင်စားစရာ ဆောင်းပါးများ

• "ကာမကိုလိမ်လည်ရယူမှု"
• လင်နှင့်မယားကွာရှင်းခြင်း
• မြန်မာ့ဓလေ့ထုံးတမ်းဥပဒေနဲ့ စီရင်ထုံးတွေမှာ လင်မယားနှစ်ဦးသဘောတူကွာရှင်းရင် အသိသက်သေ မလို၊ စာချုပ်စာတမ်းမလိုဘဲ လင်ခန်းမယားခန်း လုံးဝပြတ်စဲတယ် ။
• အိမ်မြေတိုက်ခန်း အ၀ယ်ထပ်လျှင် ရပိုင်ခွင့်
• အိမ်ထောင်ရေးဖောက်ပြန်မှု၊ လင်မယားကွာရှင်းမှုနှင့် အမွေခွဲဝေမှု
• #ခရစ်ယာန်ဘာသာ၀င်များကွာရှင်းခြင်း -
• မြန်မာနိုင်ငံ ကလေးအုပ်ထိန်းခွင့်နဲ့ပတ်သက်လို့…
• ''မယားကစွန့်ပစ် ၁နှစ်
• တော်လှန်ရေးကာလမှာ
• ခဏခဏလာမေးကြလွန်းလို့ ပြန်လည်ဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။