မကြာခဏ ရပ်ကွက်ထဲတွင် ခွေးကိုက်၍ ခွေးရှင်ကို အလျော်တောင်းတာမျိုး၊ အိမ်နီးချင်းမွေးထားသည့် ခွေးက မိမိနေအိမ်ဝင်းအတွင်းဝင်လာ၍ မစင်စွန့်၊ ဆီးသွားတာမျိုး အစရှိသည်တို့ကြောင့် စကားများရခြင်း၊ ရန်ဖြစ်ရခြင်းတို့ ဖြစ်ပွားတတ်ပါသည်။
ထိုသို့ဖြစ်ပွားလာပါက မည်သူ့တွင် တာဝန်ရှိသည်၊ မည်သို့မည်ပုံလုပ်ဆောင်ရမည် စသည်တို့ကို သိရှိပါက မိမိ၏အခွင့် အရေး မဆုံးရှုံးအောင် ကာကွယ်ခြင်းပြုလုပ်နိုင်ကြပေမည်။ သို့အတွက် အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်ဆိုင်ရာစည်းကမ်းရပ်များကို ဖော်ပြပေးလိုက်ပါသည် -
အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်ဆိုသည်မှာ ခွေးနှင့် ကြောင်ကို ပြောဆိုခြင်းဖြစ် ပါသည်။
အထက်တွင်ဆိုခဲ့သည့် ခွေး နှင့် ကြောင် များကို ဥပဒေနှင့် အညီ မွေးမြူချင်သည်ဆိုပါက သက်ဆိုင်ရာ မြို့နယ်စည်ပင်သာယာရေး အုပ်ချုပ်ရေးမှူးရုံးမှ တဆင့် ဌာနသို့ သတ်မှတ်လျှောက်လွှာ ပုံစံတွင် ဖြည့်စွက်၍ လျှောက်ထားရမည်ဖြစ်ပါ သည်။
ဌာန ဆိုသည်မှာ စည်ပင်သာယာရေးကော်မတီ၏ တိရစ္ဆာန်ဆေးကု နှင့် သားသတ်ရုံဌာန ကို ဆိုလိုခြင်းဖြစ်ပါသည်။
တိရစ္ဆာန်ဆေးကုနှင့် သားသတ်ရုံဌာနသည် လျှောက်လွှာကို လက်ခံရရှိသော အခါတွင် စိစစ်ပြီး အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်မွေးမြူလိုသည့် နေအိမ်တွင် ရှိသော အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန် ( ခွေး/ ကြောင်) တို့ကို စစ်ဆေးကြည့်ရှု့ပါမည်။ အားလုံးအိုကေသည်ဆိုပါက -
အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်ကတ်ပြားအတွက် ( ၅၀ဝိ/-) လည်ပတ်အတွက် ( ၁၅၀ဝိ/ - ) ကို ကောက်ခံ၍ ကတ်ပြားနှင့် လည်ပတ်ကို ထုတ်ပေးမည်ဖြစ်ပါသည်။
ကော်မတီသည် အခါအားလျော်စွာ ကတ်ပြား နှင့် လည်ပတ်တို့အတွက် နှုန်းထား တို့ကို ပြင်ဆင်သတ်မှတ် နိုင်ပါသည်။
မွေးမြူခွင့်ရပြီးသား အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်တို့ကို -
ကာကွယ်ဆေးများထိုးနှံခြင်း၊
သံချဆေးများထိုးနှံခြင်း တို့ကို ပိုင်ရှင်က မိမိအစီအစဉ်ဖြင့် ဆောင်ရွက်သွားရန်ဖြစ်သည်။
အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်မွေးမြူသည့် ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိမွေးမြူထားသည့် တိရစ္ဆာန်အတွက် တာဝန်ယူရပါမည်။
ပတ်ဝန်းကျင်အား ကျန်းမာရေးထိခိုက်ခြင်း မရှိစေရပါ။ အထူးသဖြင့် - တိရစ္ဆာန်စွန့်သော မစင် နှင့် ဆီးများကြောင့် ပတ်ဝန်းကျင် ထိခိုက်မှု မရှိစေရန် တာဝန်ယူရပါမည်။
“မွေးမြူခြင်း”
အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်ကိုမွေးမြူရာတွင် ခြံဝင်းရှိသောသူများဖြစ်ပါက လှောင်အိမ်များဖြင့် မွေးမြူ နိုင်ပါသည်။
စုပေါင်းနေထိုင်သော နေအိမ်တိုက်ခန်းများတွင် အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်များကို မွေးမြူခြင်းမပြုရပါ( ဥပမာ နေပြည်တော်ရှိဝန်ထမ်းအိမ်ရာတိုက်ခန်းများ)
အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်( ခွေး) များနှင့် ပြင်ငပ သို့သွားလာမည်ဆိုပါက လည်ပတ်ကြိုးချည်နှောင်၍ သွားလာရပါမည်။
အကယ်၍ မွေးမြူထားသည့် အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်ကြောင့် ထိခိုက်ပျက်စီးမှုတစ်စုံတစ်ရာဖြစ်ပါက မွေးမြူသည့် ပိုင်ရှင်က ထိခိုက်ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုများအတွက် ကျခံပေးလျှော်ရန် တာဝန်ရှိသည်။
“တားမြစ်ချက်နှင့် အရေးယူခြင်း”
မည်သူမျှ -
ကော်မတီ၏ ခွင့်ပြုချက်မရှိဘဲ အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်မွေးမြူထားခြင်း၊ ထားရှိခြင်း မပြုရ။
မည်သူမဆို အထက်ဖော်ပြပါစည်းကမ်း ပြဌာန်းချက် တစ်စုံတစ်ရာကို နေပြည်တော်စည်ပင်သာယာရေး နယ်နိမိတ်အတွင်း ဖောက်ဖျက်ကျူးလွန်လျှင် ယင်းပြစ်မှုအတွက် ထပမအကြိမ် ကျူးလွန်သူအား ကော်မတီမှ စီမံခန့်ခွဲရေးဆိုင်ရာ ဒဏ်ကြေးငွေ အနည်းဆုံး ကျပ် ၁၀၀၀၀ မှ အများဆုံး ကျပ် ၅၀၀၀၀ အထိ ချမှတ်နိုင်သည်။
နောက်ထပ်ကျူးလွန် ပါက နေပြည်တော်စည်ပင်သာယာရေးဥပဒေနှင့် အခြားတည်ဆဲ ဥပဒေများအရ အရေးယူခြင်းကိုခံရပါမည်။
ယခု စာစုကို နေပြည်တော်စည်ပင်သာယာရေးကော်မတီ ၏ (၂၁.၃.၂၀၁၆) ရက်နေ့တွင် ထုတ်ကုန်ခဲ့သော အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ်( ၄၂/၂၀၁၆) တွင် အများပြည်သူသိရှိရန် ကြေညာချက်အတိုင်း ဖော်ပြထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။
အခြားသော ရန်ကုန်၊ မန္တလေး နှင့် တိုင်းဒေသကြီး/ ပြည်နယ်တို့တွင် ဆိုင်ရာစည်ပင်သာယာရေးကော်မတီက ထုတ်ပြန်ထားသည့် စည်ပင်သာယာရေးဥပဒေများ အသီးသီးရှိကြပါသည်။ အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်နှင့်ပတ်သက်၍ အဆိုပါ ဥပဒေတို့တွင် ပြဌာန်းထားသည့် အတိုင်းလိုက်နာဆောင်ရွက်ကြရန်ဖြစ်ပါသည်။
ဥပမာ ရန်ကုန်မြို့တော်စည်ပင်သာယာရေးဥပဒေ အခန်း(၅) ကော်မတီ၏ လုပ်ငန်းတာဝန်များကို ပြဌာန်းထားရာ ပုဒ်မ ၂၄ (က) (၃၃) တွင် “ ကျွဲ၊ နွားတိရစ္ဆာန်၊ အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန် များနှင့် စပ်လျဉ်း၍ စည်းကမ်းချက်များ သတ်မှတ်ခြင်း၊ စီမံခန့်ခွဲခြင်း နှင့် အရေးယူခြင်း” ဟု ပြဌာန်းထားပါသည်။
ပုဒ်မ ၃၂၁ (ခ) တွင် “ မည်သူမျှ မြို့တော်နယ်နိမိတ်အတွင်း ကော်မတီက ထုတ်ပေးသည့် မှတ်ပုံတင်လက်မှတ် သို့မဟုတ် လုပ်ငန်းလိုင်စင်မရှိဘဲ အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်မွေးမြူခြင်း၊ ထုတ်လုပ်ခြင်း၊ သိုလှောင်ခြင်း၊ သယ်ဆောင်ခြင်း၊ ရောင်းချခြင်း မပြုရ၊” ဟု တားမြစ်ထားသည်။
ပုဒ်မ ၃၂၁ (ခ) ကို ပထမအကြိမ်ဖောက်ဖျက်ကျူးလွန်ပါက “ ငွေဒဏ် ကျပ် (၁) သိန်း မှ ကျပ်(၅) သိန်းအထိ ချမှတ်ရမည်။ ဆက်လက်ကျူးလွန်ပါက ထောင်ဒဏ် ( ၆ ) လ အထိ ချမှတ်ရမည် လို့ ပြဌာန်းထားပါတယ်.။
အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်မွေးလိုသူများက တော့ အထက်မှာ ဖော်ပြထားတဲ့ အတိုင်း ဆိုင်ရာစည်ပင်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးရုံးများတွင် လျှောက်ထားရန်ဖြစ် ပါကြောင်း အသိပေးဖော်ပြလိုက်ပါသည်။
ဘေးအန္တရာယ်များ ကင်းရှင်းကြပါစေ
Crd#ဆရာကြီးမိုးထက်